Qısqanclıq – şübhə, qurğu düşüncələr və ya mövcud bir rəqabət səbəbindən meydana çıxan, özünə inamsızlıq, natamamlıq kimi duyğularla birlikdə özünü büruzə verən bir hissdir.
Səbəbləri :
Sevilən birinin bir başqasını daha çox sevəbiləcəyini düşünmək
Kiminsə sahib olduğu bir şeyə sahib olma istəyi
Başqasının maddi, ya da mənəvi olaraq daha üstün mövqedə olması ilə bağlı narahatlıq
Başqalarından maddi və mənəvi olaraq daha üstün mövqedə olma istəyi
Bir övlad üçün valideynləri tərəfindən digər qardaş-bacılarından daha çox , ya da daha fərqli sevilmə istəyi
Tipləri :
1. Bacı-qardaş qısqanclığı.
2. Uşaq-valideyn qısqanclığı.
3. Dostluq-iş münasibətlərindəki qısqanclıq.
4. Patoloji / müşahidəli qısqanclıq.
5. Xəyal qırıqlığı fonunda yaranan qısqanclıq.
Qısqanclıq insanın gündəlik həyatına təsir edəcək bir şəkildə narahatlıq yaradırsa, yersiz şübhə və küsməyə səbəb olursa, qısqandığı insanı idarə etmək üçün həddindən artıq səy göstərirsə və başqalarının şəxsi sərhədlərinə müdaxilə müşahidə olunursa, vəziyyət psixoloji narahatlıq kimi dəyərləndirilir və korreksiya olunması tövsiyə edilir.
Qısqanclığın ən çox rast gəlindiyi narahatlıqlar arasında paranoid şəxsiyyət pozuntusu qeyd edilə bilər.
Terapiya prosesində qısqanclığın təməlində duran əsas düşüncə və duyğu müəyyənləşdirilir, fərdin bu duyğunun səbəbi barədə məlumatlandırılması, onun fayda və zərərlərini dərk etməsi prosesinə diqqət yetirilir.
