Tanımadığınız bir insan, getmədiyiniz bir şəhərə bənzər… Onun haqqında bir çox şey eşitmisiniz. .Kimi müsbət şeylər söyləyər, kimi də mənfi… Sanki bir qəzetin “gəzinti” səhifələrinə baxır kimi baxarsınız tanımadığınız insana… Və bir gün, eynilə o bilmədiyiniz şəhəri gəzib görmək, tanımaq istər kimi, o insanla da tanış olmaq istəyərsiniz. İlk dəfə getdiyiniz bir şəhərdə necə davransanız, ilk dəfə tanış olduğunuz insana qarşı da eyni şəkildə davranarsınız. Şəhərin əvvəl baş yollarında gəzərsiniz, ən tanış küçələrində… Ən canlı, ən həyat dolu gördüyünüz qismidir bu, şəhərlərin.. .
Halbuki bir şəhəri şəhər edən görünməyən gizlilikləridir. Səhər süfrənizə gələn isti çörək, otağınızı işıqlandıran işıq, üzünüzü yuduğunuz sərin su, oxuduğunuz qəzet, getdiyiniz yollar; Hamısı şəhərin gizliliklərində yaşayan insanların səyləriylə boyayar həyatınızı…
Yeni tanış olduğunuz insanla isti bir ünsiyyət qurmağa başladığınızda, ona bu ünsiyyəti çox möhkəm bir güvən duyğusuyla qurduğunuzu hiss etdirdiyinizdə, o insan sizə ruhunun gizliliklərində gəzmə icazəsi verəcək. Daha sonra da , sizi əlinizdən tutub özü gəzdirəcək. O zaman bilin ki, çaşdırıcı gözəlliklərə şahid olacaqsınız. Bəlkə də əksinə olacaq. Çöldən baxıldığında son dərəcə müasir, müasir görünən bir şəhərin varlığındakı iç ağrıdan yanı görürmüş kimi, o insanın ürək yanğılarını görmə ehtimalınız da var bu tanıma dövründə… Ya da görünüşdəki o yoxsulluğa baxmayaraq, gün işığına çıxarılmamış bir xəzinəyə də şahid olma ehtimalınız…
İnsan, ən yaxşı tanışı, gözü bağlı gəzə biləcəyi, sürpriz iqlimlərini belə qəbul etməsini bildiyi şəhərləri ən çox sevər. Ən çox o şəhərdə rahatlıq tapar… Ən çox o şəhərdə yaşamaq istər. Çünki rahatlıq yanıltmaz insanı… Tanımaq güvən verər. Gedəcəyi yolllar haqqında qərarsız deyil. Ən qısa yoldan, ən gözəl sahilə necə çatacağını çox yaxşı bilməyin rahatlığını yaşayar insan, tanıdığı bir şəhərdə…
Ruhunun bütün çıxmaz yollarını, daxili narahatlıqlarını, ümidlərini, çarəsizliklərini, coşğularını, hirsini, səbrini, gülüşünü və ağlayışını bildiyimiz bir insan; Ən yaxşı bildiyimiz bir şəhər kimidir… Necə ki yalnız eşitdiyimiz, fotoşəkillərindən, oxuduqlarımızdan bildiyimiz bir şəhər haqqında yanılma ehtimalımız varsa; Eyni şəkildə hələ ruhunda gəzmədiyimiz bir insan haqqında da yanılma ehtimalımız var. Əhəmiyyətli olan, eynilə bir şəhəri sistemli bir şəkildə tanımaya istiqamətli səyimizi, tanımaq istədiyimiz insan üçün də göstərə bilməkdir.
Bir estrada mahnısının sözləridir bu, bir insanı tanıma müddətini də aşaraq, bu çox gözəl cümləni vurğulayır: Eşq sevdiyim şəhərlər kimidir…
Natiq Muradbəyli
Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universiteti,IV kurs tələbəsi
