Statistik araşdırmalar göstərir ki, son illərdə cütlüklər arasında konfiliktlərin, boşanmaların sayı kəskin şəkildə artıb. Bəs bunun səbəbi nədir? Bir-birimizi anlamaqdakı çətinliyimizmi, yoxsa hər gün işlətdiyimiz “hər şey zəmanədəndir” düşüncəsimi? Əvvəllər ailə bağları əasasında çox sağlam dəyərlər yatırdı. Mübahisələr, anlaşılmazlıqlar yaşansa belə çox az qisminin sonu boşanma ilə nəticələnirdi. O dövrdə insanlarmı çox dözümlüydü, yoxsa problemləri, qayğılarımı daha az idi? Hal-hazırda nəinki sevgi münasibətlərində, hətta gündəlik adi insani davranışlarda belə aqressiyanın şahidi oluruq. Metroda, avtobusda, bankda, marketdə növbə gözlədiyimizdə belə insanların üzündəki əsəbi, təlaşı, həyəcanı bir psixoloq kimi görməməyim mümkün deyil. Bu vəziyyətlər məni çox düşündürdü. Mövzuya bir neçə aspekdən yanaşaraq araşdırma apardıqda çox konfiliktlərin səbəbini internetin, sosial şəbəkə istifadəçilərin sayının kəskin artmasında, insanların həddən artıq alüdəçisi olmasında gördüm. Əlbətdəki texnolji inkişafın əleyhinə deyiləm ancaq belə bir deyimdə var ki, internet uzaqdakı insanları yaxınlaşdırdığı kimi yaxındakı insanları uzaqlaşdıra bilir. Bəlkədə hər birimiz belə bir vəziyyətin şahidi olmuşuq. Kafeyə, restorana dostları ilə gələn bir qrup gənclər, habelə cütlüklər bəzən sifarişi belə verməmiş “Wifi kodunu olarmı ?” deyə soruşur. Günlük qayğılardan problemlərdən uzaqlaşaraq əylənmək, xoş saat keçirmək üçün gəldiyimiz kafelərdə belə virtual aləmə səyahət etməyi daha üstün tuturq. Yorğun iş günlərimdən birində nahar üçün getdiyim kafedə şahid olduğum hadisələrdən biri də bir qrup gəncin masa arxasında əyləşərək yalnız telefonlara başlarını qatması idi. Gəncliyin ən gözəl çağlarını bu cür dəyərsizləşdirmələri məni çox məyus edir. Ünsiyyətdən uzaq, sadəcə virtual aləmə bağlılıq insanlarda əsəb, aqressiya yaradan halların bəlkədə başında dayanır. Bu onların ünsiyyət qurmaq bacarıqlarınıda zamanla azaldır. Sanki bir robot kimi çox qısa cavablar verirlər. Yeri gəldikdə bu onların nitqlərində müəyyən qüsurlara da səbəb olur. Sosial şəbəkələr o qədər həyatımıza daxil olub ki, dünyada ən gözəl duyğulardan biri olan sevgi belə virtual aləmdə axtarılır. Təssüflər olsun ki, insanlar sanki bir “əşya” axtarırlarmış kimi sevgini bu cürə ucuzlaşdırırlar. Sonra isə indiki dövrdə sevgimi qalıb deyirlər? Evli cütlüklər söhbət etmək, təmiz havada gəzmək yerinə texnoloji avadanlıqlarla başlarını qatırlar. Və heç özləridə fərqində olmadan getdikcə yadlaşırlar…Artıq bir-birilərini anlamaz, səbr göstərməz həddə çatırlar. Sosial şəbəkə vasitəsilə ailə quranların əksəriyyətinin sonu boşanma ilə nəticələnir. Təbii ki, istisnalar mümkündür. Fəqət bir çox halda insanla canlı ünsiyyətdə olmadan ona virtual bağlanaraq görüşəndə şüuraltı olaraq artıq o insanı real aləmdə də xəyali olaraq beynimizdə canlandırdığımız obraz kimi görüb tanımağa cəhd etmirik. Məhz buna görə də bir çox evliliklərdə bu cümlələrin şahidi oluruq sən çox dəyişmisən əvvəl belə deyildin. Belə hallarla üzləşmək istəmirsinizsə nə qədər ki, gec deyil real həyatın gözəlliklərini duymağa bir insanla canlı ünsiyyətin yerini heç bir texnologiyanın verə bilməyəcəyinə inanın.
Gülər Məmmədova
Psixologiya və Konsultasiya Mərkəzinin psixoloqu, Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin psixologiya kafedrasının müəlliməsi
